Zalecenia żywieniowe jasno wskazują, że wybierane przez nas produkty spożywcze powinny być naturalne, świeże i jak najmniej przetworzone, bo w takiej formie mają najwięcej prozdrowotnych substancji. Okazuje się jednak, że istnieją takie związki odżywcze, które swoją moc pokazują dopiero po obróbce. Może zwiększyć się ich przyswajalność lub stają się bardziej skoncentrowane.
Znasz likopen? Ten bioaktywny związek organiczny z grupy karotenoidów odpowiada za czerwony kolor rośliny. Znajdziesz go w takich owocach, jak brzoskwinia, guawa, arbuz, papaja i grejpfrut. Najlepszym przykładem jest jednak pomidor, a najlepiej przetworzony.
Zawartość likopenu w pomidorach zależy od etapu dojrzewania owoców oraz od temperatury wzrostu (optymalna 16-26°C). Świeży pomidor zawiera 1,21-6,43 mg likopenu na 100 g produktu. Im pomidor bardziej czerwony, tym więcej likopenu zawiera. Wyżej w rankingu stoją pomidorowe przetwory: koncentrat pomidorowy (38-49,3 mg/100 g), sok pomidorowy, ketchup i passata (przecier).
Likopen obecny w pomidorach występuje w formie związanej z innymi związkami chemicznymi, przez co jest trudniej przyswajalny w organizmie. Przetworzenie pomidorów wpływa na uwolnienie likopenu z tych połączeń i zwiększenie jego biodostępności.
Przyswajalność likopenu wzrasta po obróbce termicznej, dlatego dobrze jest pomidory gotować, dusić, suszyć…
Do wchłaniania przez organizm niezbędna jest obecność tłuszczu, ponieważ likopen dobrze się w nim rozpuszcza. Pomaga też środowisko kwaśne. Z kolei utrudnienie wchłaniania stanowią większe ilości błonnika, sterole roślinne i statyny (substancje obniżające poziom cholesterolu).
Likopen nie jest związkiem niezbędnym do życia, przedstawia jednak bardzo cenne dla zdrowia właściwości. Nie ustalono zaleceń co do wysokości jego spożycia, jednak wykazującą zdrowotne korzyści dawką wydaj się być 10-25 mg/dzień. Średnie dzienne spożycie wynosi 1-8 mg/dzień. Odpowiednią ilość likopenu dostarczą nam 2 duże pomidory, 0,5 szklanki zupy pomidorowej lub 1 szklanka soku pomidorowego.
Jak likopen może wspomóc organizm?
- Obniża ciśnienie tętnicze krwi i zmniejsza ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego
- Zmniejsza poziom całkowitego i „złego” cholesterolu LDL
- Spowalnia procesy miażdżycowe
- Szczególne wsparcie dla mężczyzn – korzystnie wpływa na stan prostaty, zmniejsza ryzyko nowotworu
- Hamuje namnażanie komórek nowotworowych również w innych nowotworach, szczególnie żołądka i trzustki
- Wykazuje znaczny potencjał antyoksydacyjny i neutralizuje wolne rodniki
- Działa ochronnie na skórę
- Redukuje ryzyko choroby wieńcowej i udaru mózgu
- Poprawia metabolizm
- Wpływa na lepsze wykorzystanie witamin C, E i beta-karotenu
- Działa przeciwzapalnie i mobilizuje odporność
Jak widać, w tym przypadku przetwarzanie żywności przynosi bardzo dobre skutki.
Jeśli chodzi o pomidory, to nie unikaj przetworów! W sezonie letnim możesz wykorzystać świeże pomidory do zrobienia swoich „słoików”, a gdy wybierasz się do sklepu, to koniecznie spójrz na etykietę i wybierz produkt z dobrym składem, gdzie nie ma dziwnych dodatków i worków cukru.
autorka tekstu